تنگه هرمز، آخرین ورق تهدید امنیت انرژی خاورمیانه

به گزارش اقتصاد معاصر؛ فریدوت برکشلی، رئیس مرکز مطالعات انرژی وین با اشاره به اینکه در اجلاس وزارتی ماه آوریل ۲۰۲۰ اوپک پلاس کشور‌های عضو تصمیم به کاهش جمعی ۶.۷ میلیون بشکه در روز از اول ژانویه ۲۰۲۱ را گرفتند، گفت: این تصمیم سقوط آزاد قیمت‌ها را متوقف کرد. قیمت‌های جهانی نفت در اندک مدتی از زیر ۶۰ دلار در هر بشکه به بالای ۷۰ دلار افزایش پیدا کرد و به تدریج تا آستانه ۹۰ هم پیش رفت. 

وی ادامه داد: در حقیقت برخی تحلیلگران و ناظران بازار، افزایش بهای جهانی نفت به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه را هم دور از انتظار نمی‌دیدند. روند قیمت‌ها در بستر حمله انصارالله یمن به نفتکش‌های در حال تردد در دریای سرخ و ناآرامی‌های منطقه خاورمیانه، شرایط را برای روند افزایشی قیمت‌ها فراهم آورده بود.

به گفته این کارشناس بین المللی نفت، اگر چه تصمیم ۲۰۲۰ میلادی اوپک پلاس کاملا منطقی و منطبق با دکترین دیرینه سازمان اوپک بود، اما چند نکته در تغییر وضعیت موثر بودند. نخست اینکه با تصمیم اوپک پلاس مبنی بر کاهش بیش از ۶ میلیون بشکه در روز، بازار جهانی از وجود یک حاشیه امن دسترسی به ظرفیت عرضه، اطمینان یافته است؛ بنابراین ریسک‌های سنتی بازار تغییر کرده است. 

امنیت بازار نفت، زیر سایه روابط حسنه ایران و عربستان

برکشلی با بیان اینکه وزن امنیت عرضه، بر ریسک‌های منبعث از شرایط ژیوپلیتیک پیشی گرفته، اظهار داشت: با توجه به تحولات منطقه‌ای و نزدیکی میان قدرت‌های اصلی منطقه غرب آسیا، جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، احتمال وقوع حوادثی مانند حمله به تاسیسات ارامکو منتفی به نظر می‌رسد. 

رئیس مرکز مطالعات انرژی وین با تاکید بر اینکه در حال حاضر تنها ریسک قابل توجه در مورد امنیت عرضه تنگه هرمز است، تصریح کرد: بازار جهانی بحث انسداد تنگه هرمز را به عنوان آخرین تهدید امنیت انرژی زیر نظر دارد. اما احتمال آن را خیلی ضعیف ارزیابی می‌کند. البته، وقتی بحث فراوانی عرضه مطرح می‌شود، باید به موضوع تقاضای جهانی نفت هم توجه جدی کرد. طی سه دهه گذشته، هر آیینه بحث تقاضا مطرح می‌شد، نگاه‌ها متوجه چین بود. 

هندی ها رقیب جدی اوپک پلاس

وی توضیح داد: در واقع در دهه‌های اخیر، چین به عنوان موتور رشد تقاضای جهانی نفت، عمل کرده است. البته هنوز هم در ۲۰۲۳ چین بالاترین رشد تقاضای نفت را ثبت کرد، اما با فاصله معنا داری نسبت به دوران قبل از کرونا؛ بنابراین ضریب مانور اوپک پلاس نسبت به سال‌های گذشته، محدودتر شده است. در طرف تقاضا، نگاه‌ها تا حد زیادی متوجه هندوستان است. اما هندی ها، محتاطانه مصرف می‌کنند. به علاوه حجم بالایی ظرفیت پالایشی ایجاد کرده اند. صادرات فراورده‌های نفتی این کشور در سال ۲۰۲۳ معادل ۱.۳ میلیون بشکه در روز بود. در واقع هندوستان در بازارفراورده تا حدی رقیب اوپک پلاس به شمار می‌آید./تابناک